In de jeugdzorg is veel gaande. Professionals doen hun uiterste best om bij te dragen aan de toekomst van kinderen. Dat is niet altijd eenvoudig. Neem een modaal multiprobleem gezin. Vader is aan de drank en slaat ma. Ma is daardoor in psychiatrische behandeling. Zoonlief van 9 is uit huis geplaatst vanwege de onveilige situatie thuis. De zoon van 14 weet zich te redden. Hij is klaar met school (vindt hij zelf) en erg blij met zijn nieuwe scooter (waarvan niemand weet hoe die daar aan komt). De dochter is ondergebracht in een veilige omgeving omdat ze onder invloed staat van een loverboy. Dit gezin krijgt hulp van 12 hulpverleners in jeugdzorg, bijstand, buurthulp, schuldhulpverlening, geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke werk en van mensen uit het onderwijs, de politie en de woningcorporatie. Het gezin heeft te maken met het beleid van zeven ministeries. Dat leidt tot veel beleidsdrukte. Professionals in de jeugdzorg raken daardoor bekneld en het gezin is er niet mee geholpen.

Om de uitwerking van het jeugdbeleid te ervaren nodig ik vijftien rijksambtenaren uit om een middag een probleemwijk te bezoeken en in gesprek te gaan met probleemgezinnen. Dat leidt tot een heftige discussie. “Ja maar, dat kan zo maar niet”, is de eerste reactie op mijn uitnodiging. Dat maakt me nieuwsgierig en ik vraag door. De argumenten zijn talrijk. Enkele argumenten gaan over de eigen rolopvatting: “Het past niet in mijn taak; daar zijn andere mensen voor; maar ik weet al hoe het daar gaat; dat staat niet in mijn functieomschrijving; daar heb ik geen opdracht voor; dat is toch niet strategisch; daarvoor krijg ik echt geen ruimte; daar heb ik geen budget voor; daar heb ik geen tijd voor want we moeten door”. Er zijn ook  argumenten die een zekere onmacht onthullen: “Ja maar, als ik dan verwachtingen wek die ik niet kan waarmaken…; of: Ja maar, als ik er dan iets mee moet en het past niet in het beleid…”. Andere tegenwerpingen duiden meer op angst: “Dat heeft toch geen zin, die mensen vertrouwen de overheid toch niet; Ja maar, als je daar dan journalisten tegenkomt…; wie garandeert dat het niet gevaarlijk is als we die wijk bezoeken?”.

Jammer, wat ik had al een busje geregeld om samen op pad te gaan en ervaringen te delen. Kennelijk is het niet vanzelfsprekend om eens te gaan kijken waar beleid effect moet hebben. Onbevangen waarnemen op de plek der moeite is naar mijn idee de basis van strategisch handelen. Hoe kun je beleid ontwikkelen, als je niet weet wat er gaande is?

De discussie ging verder. Hoe zou je dan toch de plek der moeite kunnen betreden zonder als ambtenaar klem gezet of bedreigd te worden? Dat bleek wat lastiger om te bedenken, maar gaandeweg ontstonden meerdere ideeën: “Als we niet als groep gaan en eens gewoon op een bankje op het plein gaan zitten, dan zie je toch ook veel en je komt vast vanzelf in gesprek; je kan natuurlijk gewoon na schooltijd op het schoolplein gaan staan en met de ouders praten die hun kinderen komen afhalen; ik vind het wel leuk om er een fotoproject van te maken en dan mensen vragen om ook van mij een foto te maken; op de markt kan je misschien gewoon vragen wat de wijk aantrekkelijk maakt; of gewoon een patatje halen in die snackbar die al vijf keer overvallen is en het daar rustig opeten; Ja, of naar een Marokkaans theehuis of Turks restaurant om rustig te zitten; we kunnen vast wel met agenten praten en mensen van de woningcorporaties; ik wil best wel gaan voetballen met jongeren, is er daar geen voetbalveldje?”.

Uiteindelijk was het eenvoudig om op verkenning te gaan, mensen te ontmoeten en gesprekken aan te gaan over wat er speelt in de wijk. Het is niet bij één bezoek gebleven. Het uitwisselen van ervaringen was stimulerend om anders over de eigen rol en de beleidskolom te denken. “Op een gegeven moment zaten we gewoon bij de mensen thuis. We werden gewoon uitgenodigd op de thee en hebben een prachtig gesprek gevoerd. Toen ze vroegen wat we deden, hebben we verteld dat we ambtenaren waren en dat we zelf wilden ervaren wat de problemen waren. Ze zeiden toen: dan zijn jullie goede ambtenaren want jullie zijn tenminste echt geïnteresseerd in gewone mensen”.

Als je niet op verkenning gaat, niet onbevangen kunt waarnemen en het gesprek niet aangaat, blijven opvattingen bestaan en krijgen nieuwe ideeën geen kans. Onbevangen waarnemen en gesprekken aangaan, is zeer strategisch als je naar oplossingen zoekt voor maatschappelijke problemen. Daarom heeft een goed strateeg het ook nooit druk. Die heeft tijd om op pad en in gesprek te gaan.

Strategisch handelen is best eenvoudig als je onbevangen de plek der moeite durft te betreden. Dat hoef je niet te doen als beambte of functionaris. Je kunt ook gewoon interesse tonen en als mens in gesprek gaan. Ambtenaren zijn immers ook gewoon mensen en hoeven geen angsthaas te zijn.

Ramon Llull (1232-1316)

The book of the Lover and the Beloved / Lo libre de Amich e Amet

Love has made its home between fear and hope, and lives in anxiety there.
But it dies forgotten, when its foundation rest on worldly delights

“The book of the Lover and the Beloved” is one of the most impressing books of Ramon Llull, one of the most remarkable authors form the middle ages in Europe. The book consists of 366 verses for daily reflection. Ramon Llull call these verses “moral metaphors”. Below a selection of some moral metaphors:

The roads where the Lover seeks his Beloved are long and dangerous, crowded with cares, longing sighs, and weeping, but illuminated with love.

They asked the Lover if he would trade his Beloved for another. He answered:
”But who else is better and nobler than the sovereign eternal good, who is infinite in greatness, power, wisdom, love, and perfection”.

While the Lover wandered in this travail, he found a hermit sleeping beside a beautiful spring. The Lover awakened the hermit and asked if he had seen his Beloved in his dreams. The hermit replied that the prison of love held his thoughts captive both when sleeping and when awake. The Lover was delighted to find a companion in prison. They both cried with joy because the Beloved had few such Lovers.

The lover asked the Intellect and Will which was closer to his beloved.
The two ran a race, but the intellect reached the Beloved faster than the will.   

My Beloved is one. In His unity my cares and desired unite as one will.
The unity of my Beloved upholds all unities and pluralities and the plurality in my Beloved upholds all unities and pluralities.

The light from the room of the Beloved shined into the room of the Lover, relieving its darkness and filling with pleasure, anguish, and cares. The Lover threw everything out of his room in order to welcome the Beloved there. 

They asked the Lover what the fruits of love were. He answered: “pleasure, meditation, desire, sights, anxiety, travail, danger, torment and anguish: love does not allow his servants to touch it without these fruits”.

“The book of the Lover and the Beloved” inspires me as a metaphor of the human being searching for meaning and higher values than guide us on the way we choose to go.

Ramon Llull, The book of the Lover and the Beloved (Lo libre de Amich e Amat).
An English translation with Latin and Old Catalan Versions transcribed form original manuscripts
by Mark D. Thompson, 1995. Warmister, UK: Aris & Phillips Ltd in association with the Centre for Mediterranean Studies, University of Bristol.
ISBN 085668 633 6 (cloth)
ISBN 085668 634 4 (limp)sed.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nullam mollis, velit nec euismod viverra, felis mi aliquam tortor, quis consequat ipsum est at massa. Integer eu justo ut mi suscipit condimentum. Vivamus accumsan est ut nisl scelerisque a pellentesque leo commodo.

Praesent tincidunt nulla nec leo condimentum rutrum. Mauris interdum tincidunt risus ut posuere. Vivamus elit libero, molestie a posuere suscipit, scelerisque eu nisl. Aliquam non rutrum dolor. Pellentesque tempor purus augue. Nulla egestas viverra elit, eget blandit erat commodo sed.